TẾT ĐẾN! NÓI CHUYỆN ĐẤT HƯƠNG HOẢ.
Trước hết, cần hiểu cụm từ Hương Hoả: Hương hoả hay Hương đăng, xuất phát từ Hương đèn, Nhang đèn!
Nói đến Hương hoả là nói đến đặc trưng của thờ cúng, biểu tượng của việc thờ cúng! Thờ cúng có thể thiếu lễ vật, nhưng không thể thiếu Hương đèn - Hương hoả!
Đất hương hoả, là đất liên quan đến thờ cúng! Liên quan trực tiếp là nơi đặt cơ sở tâm linh thờ cúng và liên quan gián tiếp là đất sản xuất hoa lợi, phục vụ cho thờ cúng!
Đất thờ cúng: có thể là Đền, Chùa, Lăng, Miếu, Nhà thờ… nơi cộng đồng thờ cúng và đất tư gia, nơi con cháu truyền đời thờ cúng các bậc gia tiên!
Đất phục vụ thờ cúng, là đất do nhà nước Phong kiến (trước đây) ban cấp, để sản xuất ra vật chất, nhằm có nguồn kinh phí mua sắm Lễ vật, phục vụ cho việc thờ cúng của cộng đồng!
*
Đất Hương Hoả, mà tác giả gợi mở đôi điều ở đây là Đất cha ông- Đất thờ cúng gia tiên- Đất gốc gác, cội nguồn của một gia đình, hoặc một đại gia đình!
Có một thời, khi còn “đói rạc bờ tre”, nhiều người đã tìm cách vượt thoát, ly hương; rồi do nhất thời nông cạn hoặc do hoàn cảnh ngặt nghèo, đã bán đi Đất Hương Hoả cha ông, nơi quê hương, bản quán!
Khi đã đủ đầy về vật chất, nơi đất khách, quê người; mới chợt nhận ra sự chống chếnh, thiếu vắng, hẫng hụt một không gian nguồn cội, để quay về!
Hơn thế nữa, nhiều người từ trong dư đủ đời sống, lại cảm thấy bất an về gia sự! Với vô vàn biểu hiện, trong đó chủ yếu là hãm khuyết về nhân đinh, nhân mạng, nhân tính; bất hoà về đời sống…Từ đó, mới vỡ ra: do đứt mạch nguồn truyền thống!
Sau những chiêm nghiệm, đa phần đã thức tỉnh, ngộ ra! Ai nấy đều lo chuộc lại đai Đất Hương Hoả (cho dù cái giá phải trả gấp nhiều lần giá thực tế), nhưng hầu như đều thật bại!
Từ đó, mang nặng tâm tư oán trách mình, mặc cảm tội lỗi với cha ông và cả sự rối tâm, rối trí…
*
Đất Hương Hoả, vì đâu nên nỗi?
Như trên đã nói, đất hương hoả, nơi thờ cúng các bậc gia tiên, nơi an vị vong linh các bậc tiền nhân!
Khi bán đất Hương hoả, chuyển đi nơi khác, về thủ tục phần dương thì đơn giản, nhưng phần âm là cả một vấn đề!
Hầu hết, việc di dời phần âm, đều không đúng luật lý tâm linh! Nên đa phần, vong linh vẫn ở lại nơi đất cũ, nền xưa!
Khi chủ mới tiếp quản, họ rước phần âm của họ về thờ. Và như thế, phần âm của chủ cũ, trở nên vất vưởng, bơ vơ!
Ngắt mạch truyền thống chính là chỗ này!
Vong linh các bậc gia tiên, do rước mời không đúng luật, nên không tìm đến nơi an vị mới!
Từ đó, nơi cư ngụ mới, thiếu đi sự “phù hộ của ông bà, tổ tiên” như dân gian đã đúc kết! Cũng có nghĩa thiếu đi trợ lực: “Âm phù, Dương trợ”!
Dẫn đến, thiếu hụt cái mạch nguồn truyền thống, mạch nguồn tâm linh vô hình, trong đời sống. Và vị tất, kéo theo cái chống chếnh, bất an về mặt gia sự!
Trên đây, chỉ là đôi điều gợi mở, tác giả nhằm nhắn gửi thông điệp: Tết đến là dịp nhớ về cội nguồn, mọi ngưởi hãy hiểu rõ hơn về bản chất của Đất hương hoả! Để gìn giữ, bảo tồn mạch nguồn truyền thống, tâm linh! Góp phần vỗ sáng cho gia sự: Bình an, sung vượng, phát triển!
*Bài viết của Ts. Nguyễn Quang Cương
